فرابورس نزدک آمریکا (NASDAQ) بزرگترین بازار الکترونیک جهان در قلب آمریکاست. مقرر اصلی بورس نزدک، در میدان تایمز شهر نیویورک است. NASDAQ مخفف عبارت National Association of Securities Dealers Automated Quotations system به معنی «سامانه اعلام قیمت خودکار انجمن ملی معاملهگران اوراق بهادار» است. این بازار در ۸ فوریه ۱۹۷۱ توسط انجمن ملی معاملهگران اوراق بهادار NASD (National Association of Securities Dealers) تأسیس شد و اولین بازار سهام الکترونیکی جهان نام گرفت. در ابتدای تأسیس، فقط یک کامپیوتر برای دادههای اطلاعاتی داشت و عملاً ارتباطی بین خریداران و فروشندگان وجود نداشت. این بازار باعث پایین آمدن مقداری از سپردهها شد. نزدک ازلحاظ امنیتی مانند سیستم کنترل برق ایالاتمتحده یا سیستم کنترل پرواز، از حساسیت ویژهای برخوردار است. البته این به آن معنا نیست که غیرقابل نفوذ است و چندی پیش هک شد. با این وجود، سیستم اینترنتی مبادلات ارزی نزدک همچنان جزو امنترین سیستمهای امنیتی به شمار میآید. نزدک دارای بیش از ۳۲۰۰ کمپانی شامل شرکتهای ارتباطی و مخابراتی – حمل و نقل – خدمات مالی و … است. برخلاف بازار والاستریت و بورس نیویورک، بازار NASDAQ کاملاً الکترونیکی است. تا سال ۱۹۸۷، اکثر معاملات از طریق تلفن انجام میشد، اما در جریان حادثه اکتبر ۱۹۸۷ (اشاره به دوشنبه سیاه) بازاریابها به تلفنها پاسخ نمیدادند و به همین دلیل، سیستم انجام دستورات کوچک که شیوهای الکترونیکی برای واردکردن معاملات معاملهگران بود برقرار شد. نزدک بزرگترین بازار بورس معاملات آمریکاست. ارزش بازار بورس نزدک ۱۰ تریلیون دلار بوده و حجم معاملات آن به ۹۸۲ میلیارد دلار میرسد. توجه به این نکته مهم است که بازار بورس نزدک آمریکا با نیویورک متفاوت است.
نامی است که به روز دوشنبه ۱۹ اکتبر ۱۹۸۷ دادهاند. زمانی که شاخص DJIA سقوط نمایشی خود را همزمان با سقوط سراسری بورسهای جهانی شروع کرد. در آخر ماه اکتبر، بازار سهام هنگکنگ ۴۵٫۸ درصد، استرالیا ۴۱٫۸ درصد، انگلستان ۲۶٫۴ درصد، آمریکا ۲۲٫۶ درصد و کانادا ۲۲٫۵ درصد سقوط کرده بودند! دوشنبه و سهشنبه سیاه برای ۲۸ و ۲۹ اکتبر ۱۹۲۹ نیز به کار میرود. یعنی بعد از پنجشنبه سیاه در ۲۴ اکتبر ۱۹۲۹٫ سقوط دوشنبه سیاه، دومین سقوط در تاریخ بازار سهام است. اولین سقوط در روز شنبه ۱۲ دسامبر ۱۹۱۴ بود، وقتیکه شاخص DJIA سقوطی ۲۴٫۳۹ درصدی را تجربه کرد. در آن واقعه بازار نیویورک تا جولای به دلیل بدهی خارجی ناشی از جنگ جهانی اول تعطیل بود. حادثه سال ۱۹۸۷ دارای رموزی است. تعداد زیادی از افراد برجسته معتقدند که خبر و واقعه مهمی در دوشنبه سیاه رخ نداده بود که باعث چنین ریزشی شود. مهمترین فرضیات عقلانی درباره علت این رویداد فرایض بازار کارآمد و موازنه اقتصادی بیان شد. بحثها و دلایل هنوز هم بعد از گذشت سالها از آن واقعه همچنان بدون رسیدن به نتیجهای ادامه دارد. بورس نزدک در طول شبانهروز ۵/۶ ساعت کاری را به خود اختصاص میدهد و از ساعت ۹ و ۳۰ دقیقه صبح به وقت محلی ایالاتمتحده (۱۷ به وقت تهران) تا ساعت ۱۶ به وقت محلی ایالاتمتحده (۳۰ دقیقه بامداد به وقت تهران) فعالیت خود را ادامه میدهد. هرروز کاری با به صدا درآمدن زنگ والاستریت این بورس میزبان هزاران سهامدار خواهد بود. وال استریت در طول روزهای کاری بسیار پررفت و آمد و شلوغ است، اما برخی از سهامداران برای فرار از شلوغی معاملات قبل از شروع ساعت کاری (Pre-Market) و معاملات پس از پایان ساعات کاری (after-hours) را انتخاب میکنند. در بازار نزدک، این امکان مهیاست که قبل از شروع بازار و پس از اتمام بازار نیز سهامداران به خرید و فروش بپردازند، اما زمینه فعالیت این دو بازه زمانی با ساعات اصلی بازار کمی متفاوت است.
همه روزه پس از تعطیلی بازار، در ساعات ۱۶ تا ۲۰ به وقت محلی امریکا، معاملهگران میتوانند به داد و ستد بپردازند. بسیاری از گزارش عملکردها و گزارش حسابرسی شرکتهای بورسی پس از ساعات معاملاتی یا حتی قبل از شروع بازار منتشر میشود و این باعث میشود ارزش ذاتی سهام دارای نوسان شود و تعدادی از سهامداران که نوسانگیر هستند و از تغییر ارزش ذاتی سهم سود میبرند این ساعات معاملاتی را انتخاب میکنند.
همانطور که از اسم این دسته از معاملات پیداست این قبیل معاملات قبل از شروع بازار انجام میشوند، یعنی قبل از ساعت ۹ و ۳۰ دقیقه صبح به وقت آمریکا. این دسته از سهامداران معاملات در این بازار را از ساعت ۴ صبح تا ۹ و ۳۰ دقیقه صبح به ثبت میرسانند. جذابیت معاملات در ساعاتی قبل از شروع بازار با معاملات پس از تعطیلی بازار یکسان است. آنها میخواهند از سرمایهگذارانی که در ساعات اصلی بازار داد و ستد میکنند پیشی بگیرند و با استفاده از اطلاعیه شرکتها به سود مناسبی دست یابند.
تمام سرمایهگذاران بورس باید ریسکپذیر باشند، چه آنها که در خارج از ساعات معاملاتی داد و ستد میکنند و چه آنها که در ساعات معاملات اصلی به انجام معامله مشغول هستند. اما کمیسیون اوراق بهادار آمریکا (SEC) هشت ریسک اصلی را برای سهامدارانی که خارج از ساعت معاملاتی داد و ستد میکنند تشریح کرده است:
یادآور میشود بورس نزدک به بورس الکترونیکی یا بورس مانیتوری معروف است؛ زیرا خریداران و فروشندگان از طریق شبکههای ارتباط از راه دور کامپیوتری به هم مرتبط شده و معاملات خود را انجام میدهند.
نزدک مرکب یا نزدک کامپوزیت – تأسیس ۱۹۷۱- نام یک شاخص بازار سهام مهم آمریکا است که شامل بیش از ۴۰۰۰ سهام آمریکایی و غیر آمریکایی معاملهشده بر روی نزدک است.
در سال ۱۹۸۵، شاخص NASDAQ-100 معرفی شد. نزدک -۱۰۰ یک شاخص بازار سهام است که شامل ۱۰۰ شرکت بزرگ غیرمالی نزدک است. وزن شاخص هر شرکت بر اساس میزان سرمایه آنها تعیین میشود. شرکتهای مالی در این فهرست قرار ندارند و شرکتهای خارج آمریکا در آن هستند.