شاخص بورس اهرمی تاثیر گذار بر روند قیمتی سهام

تمام تحلیل هایی که معامله گر برای پیدا کردن سهام مستعد رشد انجام می‌دهد، برای این است که احتمال موفقیت سیگنال را بیشتر کند؛ یعنی قیمتی را شناسایی کند که احتمال رشد سهم بسیار بیشتر از ریزش آن باشد.

یکی از آیتم‌های که می‌تواند خرید معامله گر را مطمئن کند، توجه به وضعیت بازاری است که سهام مورد نظر در آن بازار قرار دارد.

وضعیت بازار را برای ما، شاخص ها مشخص می‌کنند و می‌توانیم با بررسی شاخص ها، از آن‌ها در خرید و فروش های خود کمک بگیریم. من، محمد علی نوبخت مدرس کالج تی بورس در این مقاله به بررسی شاخص ها خواهم پرداخت. با ماه همراه باشید.

شاخص چیست؟

شاخص، معیاری است برای مقایسه حال حاضر بازار با گذشته آن و وضعیت بازار را از زمان مبدا تا لحظه آخر به ما نشان می‌دهد. شاخص های متعددی در بازار بورس و فرابورس وجود دارد که هر کدام نکته و مفهم خاصی را به ما گوشزد می‌کند و می‌توانیم از آن ها در تحلیل برای خرید سهام استفاده کنیم.

حتما بخوانید: چالز داو، پدر تحلیل تکنیکال و اصول تحلیل تکنیکال

در ادامه در دو بخش متفاوت به بررسی انواع شاخص ها خواهیم پرداخت با ما همراه باشید.

بخش اول: انواع شاخص ها

انواع شاخص ها در بازار بورس و فرابورس عبارتند از:

1. شاخص کل بورس

2. شاخص کل فرابورس

3. شاخص کل هم وزن

4. شاخص صنعت

5. شاخص سهام آزاد شناور

6. شاخص ۵۰ شرکت فعالتر

در ادامه به بررسی همه این شاخص ها خواهیم پرداخت.

شاخص کل بورس

می‌توان گفت مشهور ترین شاخص، شاخص کل است که وضعیت بازار را نشان می‌دهد و وقتی صحبت از افت یا رشد شاخص در اخبار شنیده می‌شود منظور همین شاخص کل بورس است.

تنها سهامی که در بازار بورس قرار دارند بر روی این شاخص تاثیر گذار هستند و شرکت هایی که در بازار فرابورس قرار دارند شاخص مختص به خود را دارند. به این شاخص، شاخص میانگین هم گفته می‌شود به این دلیل که با رشد یا ریزش آن می‌توان میانگین بازدهی (سود یا زیان) سرمایه گذاران در بازار را تعیین کرد.

به طور مثال وقتی در یک سال شاخص از ۱۰۰ هزار واحد موفق شود به ۱۵۰ هزار واحد برسد یعنی سرمایه گذاران موفق شده اند به طور میانگین ۵۰ درصد سود در یک سال کسب کنند. از نام های دیگر این شاخص می‌توان به شاخص بازده نقدی، شاخص TEDPIX و شاخص قیمت اشاره کرد.

حتما بخوانید: آموزش اندیکاتور ایچیموکو در تحلیل تکنیکال

نحوه محاسبه شاخص کل

شاخص کل بر اساس ارزش سهام است و رشد و ریزش آن نشان دهنده کم یا زیاد شدن میانگین ارزش کل سهام بازار بورس است.

ارزش هر شرکت = تعداد کل سهام شرکت × قیمت پایانی آخرین روز

ارزش کل بازار بورس = جمع ارزش شرکت های بورس

در عکس بالا نحوه محاسبه ارزش هر سهم و ارزش کل بازار توضیح داده شد. با توجه به اینکه قیمت سهام در هر روز کاری، ممکن است رشد یا ریزش داشته باشد، ارزش هر شرکت در هر روز می‌تواند کم یا زیاد شود و دلیل رشد یا ریزش های روزانه شاخص کل همین تغییرات قیمتی است.

شاید برای شما این سوال پیش آمده باشد که عدد هر روز شاخص کل به چه صورت محاسبه می‌شود؟

در عکس زیر نحوه محاسبه شاخص کل توضیح داده شده است.

آیا تاثیر سهام بر روی شاخص کل یکسان است؟

خیر، با توجه به اینکه تعداد کل سهام شرکت و همچنین قیمت شرکت ها با هم متفاوت است پس تاثیر سهام هم بر روی آن یکسان نیست. با ذکر یک مثال به توضیح این آیتم خواهیم پرداخت.

در عکس بالا اطلاعات دو شرکت فولاد و سنیر نمایش داده شده است که از ضرب تعداد کل سهام شرکت در قیمت پایانی آخرین روز می‌توان ارزش هر نماد را محاسبه کرد که در قسمت ارزش بازار هم درج شده است.

حتما بخوانید: علم کندل استیک و الگوهای بازگشتی در تحلیل تکنیکال

ارزش شرکت فولاد حدود ۵۸ هزار میلیارد تومان می‌باشد در حالتی که سنیر ارزشی حدود ۲۸۰ میلیارد دارد. با توجه به اینکه ارزش شرکت فولاد بسیار بیشتر از شرکت سنیر است تاثیر فولاد بر روی شاخص کل هم به همان اندازه بیشتر است و سهام شرکت های بورسی با توجه به ارزشی که دارند بر روی سهام تاثیر گذار خواهند بود.

به طور مثال اگر چند شرکت تاثیر گذارمثبت باشند اما باقی سهام منفی باشند شاخص کل مثبت خواهد بود؛ و بلعکس اگر سهام های تاثیر گذار منفی باشند اما کل بازار مثبت باشد شاخص کل منفی خواهد بود.

آیا معاملات بلوکی بر روی شاخص تاثیر گذار است؟

وقتی حجم بسیار زیادی قرار باشد در یک نماد مورد معامله قرار بگیرد برای اینکه این حجم زیاد، بر روی قیمت سهم تاثیر زیادی نگذارد، با نظارت سازمان بورس یک نماد با عدد ۲ در تابلو جداگانه در بازار خرده فروشی باز خواهد شد (مانند چکاپا ۲ و شاملا ۲) و فروشنده و خریدار در این نماد معاملات خود را انجام می‌دهند.

به این معاملات، معاملات بلوکی گفته می‌شود و این نوع معاملات بر روی شاخص کل تاثیر گذار هستند.

مزایا معایب شاخص کل

1. شاخص کل، نشان دهنده ارزش بازار است. وضعیت کلی بازار به به ما نشان نمی‌دهد.

2. شاخص کل، نشان دهنده ورود و خروج نقدینگی است.

3. شاخص کل، نشان دهنده ورود و خروج معامله گران به بازار است.

همانطور که مشاهده می‌کنید شاخص کل مزایای بسیار عالی دارد برای همین باید اهمیت بسیار زیادی به آن داد اما یک عیب هم دارد و آن این است که وضعیت و ماهیت کلی بازار را به ما نشان نمی‌دهد. برای فهمیدن وضعیت کلی بازار از شاخص هم وزن استفاده خواهیم کرد.

حتما بخوانید: اندیکاتور adx یک اسیلاتور تشخیص قدرت روند در تحلیل تکنیکال

شاخص کل فرابورس

شاخص کل فرابورس، دقیقا مانند شاخص کل بورس می‌باشد با این تفاوت که برای سهام بازار فرابورس استفاده می‌شود و فقط سهام بازار فرابورس در این بازار تاثیر گذارند. می‌توان گفت این شاخص در اکثر مواقع دنبال کننده شاخص کل بورس خواهد بود و برای تحلیل آن نیازی به استفاده از شاخص فرابورس نیست و همان شاخص کل بورس کفایت می‌کند.

شاخص کل هم وزن

بزرگی یا کوچکی شرکت ها تاثیری در شاخص کل هم وزن نخواهد داشت و همه سهام به یک اندازه بر روی این شاخص تاثیر گذارند؛ یعنی به همان اندازه که فولاد بر روی شاخص تاثیر می‌گذارد سنیر هم تاثیر خواهد داشت. این طور در نظر بگیرید که ارزش تمامی سهام برابر است.

مبدا این شاخص ۱ فرودین ۱۳۹۳ است و مبنا اولیه این شاخص ۱۰۰۰۰ واحد در نظر گرفته شده است. مهم ترین مزایا این شاخص این است که وضعیت کلی بازار را به ما نشان می‌دهد؛ یعنی اگر بیشتر سهام بازار مثبت باشند این شاخص مثبت خواهد شد و بالعکس بیشتر سهام بازار منفی باشد شاخص هم منفی خواهد شد.

شاخص صنعت

نحوه محاسبه شاخص صنعت دقیقا همانند شاخص کل است با این تفاوت که برای هر صنعت به طور جداگانه محاسبه خواهد شد. با استفاده از این شاخص متوجه وضعیت هر صنعت خواهید شد و می‌توانید صنعت های در حال رشد را شناسایی و اقدام به خرید آنها کنید.

حتما بخوانید: سیگنال خرید و فروش در سیستم معاملاتی POPULAR

شاخص سهام آزاد شناور

پیش از آنکه شاخص سهام آزاد شناور را بررسی کنیم. باید با مفهوم سهام شناور آشنایی داشته باشیم. سهام شناور به تعداد سهام از کل سهام شرکت گفته می‌شود که در حال گردش است یعنی قابلیت خرید و فروش دارد.

همانطور که در عکس بالا می‌بینید اطلاعاتی وارد شده که در سایت سازمان بورس قابل مشاهده است. از تعداد کل سهام این شرکت ۵۰ میلیون سهم قابل معامله است و باقی این سهام بلوکه است و قابلیت خرید و فروش ندارد که این سهام در دست سهامداران عمده قرار دارد.

نحوه محاسبه این شاخص دقیقا همانند شاخص کل است با این تفاوت که برای وزن دهی سهام، به جای استفاده از تعداد کل سهام شرکت از سهام شناور استفاده می‌شود..

شاخص ۵۰ شرکت فعالتر

همانطور که از اسم این شاخص پیداست، وضعیت ۵۰ شرکت فعال بازار را نشان می‌دهد. ۵۰ شرکت فعال به این صورت انتخاب می‌شود که شرکت هایی که در بازه های ۳ ماهه بیشترین تعداد روزهای داد و ستد را داشته باشند جز شرکت های فعال محسوب می‌شوند.

این شاخص به دو روش محاسبه می‌شود روش اول به صورت میانگین ساده است (شاخص هم وزن) و روش دوم به صورت میانگین موزون می‌باشد که همانند شاخص کل محاسبه می‌شود

حتما بخوانید: مووینگ اوریج، یک اندیکاتور قوی

بخش دوم: تحلیل شاخص ها

در این بخش به بررسی ۳ شاخص اصلی یعنی شاخص کل، شاخص هم وزن و شاخص صنعت خواهیم پرداخت.

تحلیل شاخص کل

تحلیل شاخص کل، اصلی ترین شاخص بازار است و باقی شاخص ها تاثیر بسیار زیادی از این شاخص خواهند گرفت و روند تکنیکالی این شاخص برای معامله گران از اهمیت بسیار زیادی برخوردار خواهد بود. در ادامه انواع روند شاخص کل را بررسی خواهیم کرد.

در عکس بالا قسمت زرد رنگ روند تکنیکالی صعودی شاخص کل را می‌بینید. در این بازه ها خرید سهم ریسک بسیارکمی دارد و اکثر سهام رشد قیمت را نیز خواهند داشت. بیشتر فعالیت معامله گران حرفه ای در این روند ها خواهند بود و با تمام سرمایه خود نیز در بازار به خرید و فروش خواهند پرداخت.

در این تصویر روند نزولی شاخص کل را مشاهده می‌کنید. معامله گران حرفه ای کمترین فعالیت را، در این بازار ها دارند و خرید سهام در این بازار ها ریسک بسیار زیادی به همراه خواهد داشت.

وقتی با این روند در شاخص کل مواجه شدیم می‌توان دو روش را پیش گرفت:

۱- خروج کل سرمایه

در این روش معامله گر هیچ فعالیتی در بازار نخواهد داشت و کل سرمایه معامله گر یا از پرتفوی خارج می‌شود یا بر روی اوراق مطمئن سرمایه گذاری می‌شود.

۲- خروج مقداری از سرمایه

در این روش معامله گر ۵۰ تا ۷۰ درصد سرمایه خود را از بازار خارج می‌کند و با باقی مانده سرمایه اقدام به خرید و فروش می‌کند. با این روش سرمایه معامله گر دچار زیان شدید نخواهد شد.

در تصویر بالا روند تکنیکالی رنج را مشاهده می‌کنید. به این نوع بازارها، بازار کم قدرت هم گفته می‎‌شود. بهتر است معامله گر در این بازار در تحلیلگری، بسیار سخت‌گیرتر باشد و خرید و فروش های زیادی نداشته باشد.

همچنین در این نوع بازار ها بهتر است اقدام به خرید سهامی کرد که تاثیر کمتری بر روی شاخص کل دارند مانند سهم های صنعت های کوچک مانند صنعت غذایی، دارو و زراعت.

حتما بخوانید: برترین اندیکاتور های حجم

استراتژی کلی شاخص ها

در ۳ حالت به بررسی بیشتر و دقیق‌تر ۳ شاخص (شاخص کل، شاخص هم وزن و شاخص صنعت) خواهیم پرداخت.

حالت اول: روند شاخص کل صعودی

می‌توان گفت تمامی شاخص ها با کمی تاخیر یا تعجیل از شاخص کل پیروی خواهند کرد و از همین رو وقتی شاخص کل صعودی باشد می‌توان اقدام به خرید سهام بازار کرد.

وظیفه اصلی معامله گر در هر بازاری متفاوت است. در بازار صعودی معامله گر وظیفه دارد که بیشترین سود ممکن را از بازار بگیرد و در بازار نزولی وظیفه اصلی معامله گر، حفاظت از آن سود است. به این نکته هم باید دقت کرد که شاخص در کدام قسمت از موج صعودی خود قرار دارد در ابتدای موج هست یا در میانه موج.

به طور مثال در تصویر بالا مشاهده می‌کنید که شاخص در ابتدای موج قرار دارد در این بازه حتما باید در واچ لیست معامله گر، شرکت های بزرگ بازار که تاثیر زیادی بر روی شاخص دارند، قرار داشته باشند.

زیرا رشد قیمت این شرکت ها باعث شده که شاخص از روند رنج به روند صعودی تبدیل شود و خرید این سهام در این منطقه تکنیکالی می‌تواند سود بسیار خوبی داشته باشد.

تصویر بالا شاخص را پس از یک رشد بسیار زیاد نشان می‌دهد. در این محدوده بهتر است بسیار محتاط تر عمل کرد؛ زیرا هر لحظه امکان شروع یک ریزش شارپی وجود دارد.

در این محدوده باز هم بهتر است سراغ سهام بزرگ بازار بروید؛ زیرا این دسته سهام قابلیت نقد شوندگی بهتری نسبت به سایر سهام دارند. به اصطلاح در این سهام گرفتار صف های فروش نخواهید شد.

حالت دوم: شاخص کل نزولی یا رنج، ولی شاخص هم وزن صعودی

 در بالا گفته شد در زمان هایی که شاخص کل در وضعیت نزولی یا رنج قرار دارد بهتر است معامله گر از بازار دور باشد یا فعالیت کمتری در بازار داشته باشد. سوالی که ایجاد می‌شود این است در این وضعیت بهتر است معامله گر اقدام به خرید چه سهامی بکند؟

در زمان هایی که شاخص کل صعودی نیست ممکن است شاخص هم وزن روند صعودی داشته باشد. این وضعیت به ما می‌گوید که سهام بزرگ بازار در وضعیت نزولی یا رنج هستند اما سهام کوچک بازار روند صعودی دارند و می‌توان اقدام به خرید آن‌ها کرد. پس در این وضعیت بهتر است سراغ سهام کوچک بازار بروید سهامی که در صنعت هایی مانند غذایی، دارو، زراعت و قندی ها قرار دارند.

حتما بخوانید: آموزش اندیکاتور MACD در تحلیل تکنیکال

 حالت سوم: شاخص کل نزولی شاخص هم وزن نزولی اما شاخص صنعت صعودی

ممکن است بازار در وضعیتی قرار بگیرد که هم شاخص کل هم شاخص هم وزن روند نزولی یا رنجی را داشته باشند در این مواقع باید سراغ شاخص صنایع رفت.

صنعت هایی در بازار بورس وجود دارد که هم ارزش بسیار کمی دارند و تاثیر بسیار کمی بر روی شاخص کل دارند همچنین تعداد سهام آن صنعت کم است و از همین رو تاثیری بر روی شاخص هم وزن هم ندارند؛ و اگر این دسته از سهام روند صعودی را در پیش بگیرند فقط از طریق شاخص آن صنعت می‌توانید این سهام را شناسایی کنید. پس در بازار نزولی (شاخص کل و شاخص هم وزن) سراغ شاخص صنایع بروید و صنعت های صعودی را شناسایی و اقدام به خرید آن ها کنید.

در تصویر بالا نمودار شاخص کل و شاخص صنعت قند و شکر را مشاهده می‌کنید. همانطور که می‌بینید شاخص کل در اواخر اسفند ماه روند صعودی خود را آغاز کرد اما شاخص صنعت قند و شکر حدود یک ماه زودتر این روند را آغاز کرد.

در این فاصله حدودا یک ماه، شرکت های این صنعت رشد قیمت بسیار خوبی را تجربه کردند و در آن زمان می‌توانستیم با بررسی شاخص صنایع، این صنعت را شناسایی و اقدام به خرید شرکت های این صنعت کرد

نتیجه گیری

ما برای خرید هر شرکت عوامل داخلی تاثیر گذار بر روی همان شرکت را بررسی می‌کنیم مانند تحلیل بنیادی، تحلیل تکنیکال و تحلیل رفتار شناسی؛ اما وضعیت بازاری که سهام معامله گر در اون بازار قرار دارد قطعا بر روی رشد یا ریزش قیمت سهام شرکت تاثیر گذار است و نباید به آن بی اهمیت بود.

بررسی روند قیمتی سهام در گذشته نشان داده است حتی شرکت هایی که عوامل داخلی بسیار مناسبی داشته اند اما در بازار نزولی قرار داشتند، نتوانستد رشد قیمت را تجربه کنند و بلعکس وضعیت بازار باعث ریزش قیمت آن شرکت ها هم شده است.

در این مقاله وضعیت شاخص ها را به طور کامل با هم بررسی کردیم. در صورت تمایل پس از خواندن کامل مقاله به دو سوال زیر پاسخ بدید:

۱- آیا بررسی شاخص ها در شناسایی سهام مستعد رشد کمکی به معامله گر می‌کند؟

۲- شاخص ها به چه اندازه در رشد یا ریزش قیمت سهام شرکت ها تاثیر گذارند؟